Cành sầu riêng bị sà xuống là hiện tượng khá phổ biến trong quá trình phát triển của cây, đặc biệt là khi bước vào giai đoạn đậu trái. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng trái và thậm chí làm gãy cành, gây thiệt hại kinh tế cho người trồng. Vậy nguyên nhân nào khiến cành sầu riêng ngày càng bị sà xuống, và cách khắc phục ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân khiến cành sầu riêng bị sà xuống
Cành sầu riêng bị sà xuống không chỉ do trọng lượng của trái mà còn xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến cấu trúc cây, chế độ dinh dưỡng và điều kiện môi trường. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến cành sầu riêng ngày càng bị oằn xuống, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cây và năng suất thu hoạch.
Trọng lượng trái quá nặng
Sầu riêng là loại cây có trái lớn, mỗi quả có thể nặng từ 2 – 6kg hoặc hơn. Khi cây bắt đầu đậu nhiều trái trên cùng một cành, trọng lượng này sẽ gây áp lực lớn lên cành, khiến cành bị oằn xuống theo thời gian. Nếu không được xử lý đúng cách, cành có thể bị nứt, gãy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây trồng.
Cây phát triển quá nhanh, cành mềm yếu
Trong giai đoạn phát triển mạnh, nếu cây được bón quá nhiều phân đạm (N), cành sẽ phát triển nhanh nhưng lại yếu và mềm, không đủ độ cứng cáp để nâng đỡ trái. Điều này làm cho cành dễ bị sà xuống khi đậu trái nhiều.
Cấu trúc cành và tán cây không hợp lý
Nếu cây không được tỉa tán định kỳ, các cành phát triển tự do, mọc dài và không có sự phân bố lực hợp lý. Những cành dài và nhỏ thường chịu sức nặng kém hơn, dễ bị cong xuống khi gặp gió mạnh hoặc khi mang nhiều trái.
Ảnh hưởng từ thời tiết và ngoại cảnh
- Mưa nhiều khiến cành bị ẩm và mềm, dễ sà xuống.
- Gió lớn làm cành rung lắc, nếu không đủ chắc chắn sẽ bị oằn xuống hoặc gãy.
- Đất trồng không đủ dinh dưỡng cũng khiến cây phát triển yếu, cành thiếu sức nâng đỡ trái.
Cách khắc phục hiện tượng cành sầu riêng bị sà xuống
Để hạn chế tình trạng cành sầu riêng bị sà xuống và đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, người trồng cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp. Dưới đây là những phương pháp hiệu quả giúp tăng cường sức chịu lực cho cành, bảo vệ cây trước tác động của trọng lượng trái và các yếu tố môi trường bất lợi.
Chống đỡ cành đúng cách
Việc chống đỡ cành đúng kỹ thuật là biện pháp quan trọng để giảm áp lực từ trọng lượng của trái, hạn chế nguy cơ cành bị cong oằn hoặc gãy:
- Sử dụng trụ chống phù hợp:
- Dùng các loại trụ chắc chắn như trụ gỗ, tre già, hoặc ống nhựa PVC cứng để chống đỡ các cành mang nhiều trái.
- Nên chọn trụ có độ cao vừa phải, đủ để giữ cho cành không bị kéo sà xuống mặt đất. Trụ cần được chôn chắc chắn để tránh đổ ngã khi gặp gió lớn.
- Chống đỡ từ khi trái còn nhỏ:
- Thực hiện việc chống cành ngay từ giai đoạn trái bắt đầu lớn để cành có thời gian thích nghi dần với sự nâng đỡ.
- Tránh để đến khi trái đã quá lớn mới chống, vì lúc này cành đã chịu áp lực nặng, dễ bị nứt hoặc gãy.
- Cố định cành bằng dây:
- Dùng dây dù, dây thừng mềm hoặc dây nilon chuyên dụng để cố định các cành nặng vào thân cây chính hoặc các trụ hỗ trợ.
- Đảm bảo dây buộc không quá chặt để tránh làm tổn thương lớp vỏ cành, đồng thời kiểm tra định kỳ để điều chỉnh khi cần thiết.
Tỉa tán hợp lý
Tỉa tán giúp cây có kết cấu vững chắc hơn, đồng thời phân bố trọng lượng trái đều trên các cành, giảm nguy cơ cành bị sà xuống:
- Cắt tỉa cành mọc quá dài hoặc không cân đối:
- Loại bỏ các cành mọc vượt quá tán cây hoặc có xu hướng phát triển yếu ớt, không đủ sức nâng đỡ trái.
- Những cành mọc chéo, đan chồng lên nhau cũng nên được tỉa bớt để tạo sự thông thoáng cho tán cây.
- Giữ lại cành khỏe mạnh, có vị trí vững chắc:
- Chỉ giữ lại các cành khỏe, có kích thước lớn, mọc từ thân chính với góc 45 – 60 độ, giúp phân bố lực đồng đều khi mang trái.
- Cành cấp 1 và cấp 2 nên được ưu tiên vì có cấu trúc vững chắc hơn so với cành nhỏ hoặc mọc lệch.
- Tỉa bớt trái trên cành yếu:
- Đối với những cành yếu hoặc nhỏ nhưng vẫn đậu trái, nên tỉa bớt bớt trái để giảm tải trọng lượng.
- Chỉ giữ lại số lượng trái vừa phải để đảm bảo chất lượng, đồng thời bảo vệ cành không bị cong oằn do quá tải.
Cân bằng dinh dưỡng khi bón phân
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cây phát triển khỏe mạnh, cành cứng cáp và có khả năng chống chịu tốt hơn trước trọng lượng của trái:
- Hạn chế bón quá nhiều đạm (N):
- Bón quá nhiều phân đạm khiến cây phát triển nhanh, cành mọc dài nhưng lại mềm yếu, dễ bị sà xuống khi mang trái.
- Thay vào đó, cần bón đạm với liều lượng hợp lý, kết hợp với các dưỡng chất khác để đảm bảo sự cân bằng.
- Tăng cường canxi (Ca) và kali (K):
- Canxi (Ca) giúp cứng cáp hóa tế bào, tăng độ dẻo dai và sức chịu lực cho cành.
- Kali (K) hỗ trợ quá trình vận chuyển dinh dưỡng, giúp cành và thân cây phát triển vững chắc hơn.
- Bón phân chứa Ca và K định kỳ trong suốt quá trình phát triển của cây để tăng khả năng chống đỡ tự nhiên cho cành.
- Bổ sung vi lượng Bo (B):
- Bo giúp tăng độ đàn hồi của các mô tế bào, cải thiện khả năng chịu lực và ngăn ngừa hiện tượng nứt gãy ở cành khi trái phát triển lớn.
- Có thể bổ sung Bo thông qua các loại phân bón vi lượng chuyên dụng hoặc phân bón lá chứa Bo.
Kiểm soát số lượng trái cái trên mỗi cành
Việc kiểm soát số lượng trái trên mỗi cành giúp phân bổ đều trọng lượng, giảm áp lực đè nặng lên các cành yếu:
- Không để quá nhiều trái trên một cành:
- Đặc biệt với các cành nhỏ, yếu hoặc mọc xa thân chính, không nên để quá nhiều trái vì dễ dẫn đến tình trạng oằn xuống hoặc gãy cành.
- Tiến hành tỉa trái từ sớm:
- Khi trái còn nhỏ (kích thước bằng quả chanh), nên chọn lọc và tỉa bỏ bớt những quả kém phát triển để giảm tải cho cành.
- Giữ lại các quả to, phát triển đồng đều và có vị trí thuận lợi để tối ưu hóa chất lượng.
- Số lượng trái phù hợp:
- Đối với cành lớn, khỏe mạnh, có thể giữ lại từ 3 – 5 trái tùy vào khả năng chịu lực.
- Cành nhỏ hoặc yếu chỉ nên để từ 1 – 2 trái để tránh tình trạng cành bị sà xuống hoặc nứt gãy.
Bảo vệ cây khỏi tác động của thời tiết
Các yếu tố thời tiết như mưa lớn, gió mạnh có thể làm cành sầu riêng bị tổn thương. Để bảo vệ cây hiệu quả, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Dùng lưới chắn gió:
- Đối với những vườn sầu riêng trồng ở khu vực thường xuyên có gió lớn, nên lắp đặt lưới chắn gió xung quanh vườn để giảm tác động trực tiếp lên cây.
- Lưới giúp hạn chế tình trạng cành rung lắc mạnh, giảm nguy cơ bị oằn hoặc gãy.
- Buộc cố định cành:
- Định kỳ kiểm tra vườn, đặc biệt sau các đợt mưa lớn hoặc gió mạnh, để kịp thời buộc cố định lại các cành lớn có nguy cơ bị sà xuống.
- Sử dụng dây buộc mềm để không làm tổn thương phần vỏ cây và điều chỉnh độ chặt khi cần thiết.
- Thoát nước tốt cho vườn:
- Đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động hiệu quả để tránh tình trạng ngập úng sau mưa lớn, gây ảnh hưởng đến bộ rễ và làm yếu sức chống chịu của cành.
Cành sầu riêng bị sà xuống là hiện tượng thường gặp, nhưng nếu không kiểm soát tốt, nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và tuổi thọ của cây. Để khắc phục tình trạng này, người trồng cần kết hợp nhiều biện pháp, từ chống đỡ, tỉa cành, cân bằng dinh dưỡng cho đến kiểm soát số lượng trái trên mỗi cành.
Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn đảm bảo trái đạt chất lượng tốt nhất, giúp người trồng có một vụ mùa bội thu. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy áp dụng ngay các biện pháp trên để bảo vệ vườn sầu riêng của mình nhé!
