Cỏ là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái tự nhiên, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái. Tuy nhiên, cỏ cũng là một thách thức đối với người nông dân. Vậy khi nào cỏ có tác dụng như thế nào với cây trồng? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu về cỏ
Thông tin về cỏ
Trong nông nghiệp nói chung và canh tác cây ăn trái nói riêng, nông dân thường xem cỏ là loài cây gây cản trở cho hoạt động sản xuất. Do đó, họ luôn tìm cách tiêu diệt chúng hoàn toàn. Nhưng liệu cỏ có thực sự gây hại đáng sợ như nhiều người vẫn nghĩ?
Thực chất, cỏ là một phần của hệ sinh thái tự nhiên và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng. Trong canh tác hữu cơ, nông dân cần hiểu rõ cả những bất lợi và lợi thế của cỏ dại để có thể quản lý và vận hành hệ sinh thái vườn một cách hiệu quả. Cỏ dại có thể được xem như là nơi cư trú cho các sinh vật có lợi trong đất.
Hơn nữa, cỏ dại còn là 1 phương thức mà người nông dần sử dụng trong việc ngăn chặn và kiểm soát sự lây lan của sâu bệnh hại. Chẳng hạn, trong canh tác cây ăn trái, chúng ta thường thấy một số loại cỏ dại tồn tại dưới tán cây. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem lợi ích của cỏ dại đối với cây trồng là gì?
Lợi ích của cỏ đối với cây trồng
Cỏ dại tuy hấp thụ dưỡng chất từ đất, nhưng các dưỡng chất này có thể quay trở lại đất khi chúng được sử dụng làm vật che phủ gốc, ủ phân xanh, hoặc khi chúng chết đi, chúng sẽ trả lại cho đất một lượng hữu cơ nhất định. Cỏ dại giúp duy trì độ ẩm cho đất, cân bằng hệ vi sinh vật trong đất và tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển. Đất ẩm là môi trường lý tưởng cho giun đất và nhiều loài côn trùng khác sinh sống, và khi giun đất chết đi, chúng để lại một lượng dinh dưỡng lớn cho đất.
Vào mùa mưa, cỏ dại giúp chống xói mòn và hạn chế rửa trôi chất dinh dưỡng trong đất, đặc biệt ở các vùng đất dốc. Vào mùa nắng, cỏ dại giữ ẩm và cân bằng nhiệt độ cho tầng đất mặt, giúp cây trồng không bị sốc nhiệt do sự chênh lệch nhiệt độ lớn. Khi cỏ dại mọc cao và được cắt đi, phần thân cỏ trả lại cho đất một lượng hữu cơ nhất định. Phần gốc và rễ khô giúp tạo sự thông thoáng cho đất, cho phép oxy xâm nhập.
Một số loại cỏ dại có khả năng tổng hợp dưỡng chất trong đất và cung cấp ngược lại cho cây trồng. Ví dụ, các loại cỏ họ Đậu giúp tổng hợp đạm trong đất. Hệ sinh thái cỏ dại còn giúp phân tán sâu bệnh hại trong đất, đặc biệt là tuyến trùng, khiến sâu bệnh không tập trung vào cây trồng.
Cỏ có tác dụng như thế nào đối với cây trồng?
Cỏ dại còn là thước đo sinh học giúp đánh giá độ phì nhiêu và cấu trúc của đất. Sự hiện diện của các loại cỏ khác nhau có thể cho biết mức độ tơi xốp, thành phần dinh dưỡng, độ mặn và độ chua của đất. Phần lớn cỏ dại là thực vật thân thảo, nên quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh chóng, khi có bất kỳ bất thường nào về đất hay nước tưới, cỏ dại sẽ phản ánh rõ ràng và nhanh chóng, giúp bà con xử lý kịp thời.
Việc cân bằng hệ sinh thái cỏ dại và cây trồng giúp cây trồng tăng năng suất, nâng cao chất lượng nông sản, kéo dài tuổi thọ cây trồng, bảo vệ môi trường đất, nâng cao khả năng canh tác và tiết kiệm chi phí cho thuốc diệt cỏ và thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, cỏ dại có thể được tận dụng làm thức ăn cho gia súc, gia cầm, giảm chi phí chăn nuôi.
Cỏ dại là một phần không thể thiếu và là mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái. Đừng cố diệt sạch cỏ dại vì những tác hại không đáng kể! Nếu biết cách chọn lọc, quản lý và tận dụng phù hợp, cỏ dại hoàn toàn có thể trở thành người bạn thân thiết cho vườn cây của bà con.
Gợi ý một số loài cỏ dại hữu ích trong vườn
Sau khi hiểu rõ bản chất và tác dụng của cỏ dại đối với cây trồng, chúng ta có thể nhận thấy rằng, tùy theo khí hậu và thổ nhưỡng của mỗi vùng đất, các loài cỏ dại khác nhau sẽ xuất hiện. Dưới đây là một số loài cỏ dại thực sự hữu ích đối với con người như cỏ bản địa, cỏ họ đậu, cỏ họ cúc, cỏ rau trai và cỏ xuyến chi.
Cỏ bản địa
Cỏ bản địa giúp cải tạo đất hiệu quả
Cỏ bản địa rất đa dạng và phong phú về chủng loại, bao gồm các loại cỏ gà, cỏ tranh, cỏ chỉ với đặc trưng lá dài, thân, rễ ngầm và cứng, thường mọc ở khu vực đất nghèo chất dinh dưỡng, ít tơi xốp. Cũng có các loại cỏ lá tròn ưa thích khu vực đất ẩm, có độ tơi xốp cao và giàu chất dinh dưỡng.
Theo các chuyên gia, mọi người nên ưu tiên giữ lại những loại cỏ bản địa trên diện tích đất canh tác. Thậm chí, nên trồng thêm một số loại cỏ họ đậu, xuyến chi, cỏ ba lá, cỏ rau trai để xây dựng một hệ sinh thái vườn đa dạng và phong phú. Điều này sẽ giúp giữ ẩm, chống xói mòn, làm đất tơi xốp, hỗ trợ hệ sinh vật phát triển, cố định đạm, tăng cường sinh khối hữu cơ và xua đuổi côn trùng gây hại.
Cỏ họ đậu
Cỏ họ đậu cố định đạm phổ biến
Một số loài cỏ dại phổ biến tại Việt Nam thuộc họ đậu như cỏ đậu, đậu xanh, đậu đen, lạc dại, muồng vàng có khả năng tổng hợp và cố định đạm trong đất rất ấn tượng. Chúng cộng sinh với vi khuẩn nốt sần trong rễ, từ đó bổ sung lượng đạm tự nhiên cho cây trồng. Ngoài ra, cỏ họ đậu có lượng sinh khối cao, khi chết đi sẽ trả lại cho đất nhiều dinh dưỡng.
Cỏ họ đậu có thể trồng được ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, có sức sống tốt, mọc sát đất với mật độ cao, giúp che phủ và giữ ẩm đất vào những ngày khô hanh. Đây còn là vật chủ của rệp sáp, giúp giảm áp lực sâu bệnh cho cây trồng.
Cỏ lào
Cỏ lào – loại cỏ dại đa tác dụng
Cỏ lào rất phổ biến tại Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong việc chống xói mòn ở khu vực đất dốc, đồng thời che phủ và làm tơi xốp đất. Cỏ lào là một loại phân xanh lý tưởng cho cây trồng vì thân mềm, dễ phân hủy và chứa nhiều sinh khối hữu cơ. Cũng theo kinh nghiệm của bà con, cỏ lào có thể sử dụng như thuốc bảo vệ thực vật tự nhiên để phòng trừ nấm và sâu bệnh.
Cỏ Xuyến chi
Cỏ Xuyến chi – mệnh danh là “cỏ thần”
Cỏ Xuyến chi là một loại cỏ phổ biến ở nhiều khu vực trên khắp cả nước. Giống như các loại cỏ khác, cỏ Xuyến chi có vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm cho đất, cải thiện độ tơi xốp, ngăn ngừa xói mòn và hạn chế tuyến trùng rễ. Khi được cắt tỉa thường xuyên, cỏ Xuyến chi trở thành nguồn bổ sung hữu cơ tự nhiên cho đất rất dồi dào nhờ vào lượng dinh dưỡng phong phú có trong thân cỏ.
Những loài cỏ dại trên không chỉ góp phần cải tạo đất và bảo vệ cây trồng mà còn hỗ trợ kinh tế nông nghiệp, làm phong phú hệ sinh thái vườn. Việc quản lý và sử dụng hợp lý các loại cỏ dại này sẽ mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho vườn cây của bà con.
Hy vọng rằng với những bài viết trên đây, các bạn đã hiểu rõ hơn về cỏ cũng như tác dụng của cỏ đối với cây trồng. Để không bỏ lỡ bất kỳ thông tin hữu ích nào trong lĩnh vực nông nghiệp, các bạn hãy thường xuyên truy cập website của chúng tôi mỗi ngày nhé!
