Sầu riêng là một loại cây ăn quả nhiệt đới nổi tiếng với hương vị đặc biệt, được trồng phổ biến tại các nước Đông Nam Á, đặc biệt là ở Việt Nam. Để đạt năng suất và chất lượng cao, cây sầu riêng cần điều kiện thời tiết phù hợp, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và làm bông. Tuy nhiên, một yếu tố thời tiết gây ảnh hưởng lớn đến quá trình này là gió mùa Đông Bắc. Đây là loại gió mang theo không khí lạnh và khô từ phía Bắc tràn xuống, gây ra sự thay đổi về nhiệt độ và độ ẩm trong không khí. Vậy gió mùa Đông Bắc tác động như thế nào đến quá trình làm bông sầu riêng, và người trồng cần làm gì để giảm thiểu tác động tiêu cực này?
Đôi nét cần hiểu về gió mùa Đông Bắc
Gió mùa Đông Bắc là luồng không khí lạnh từ vùng Bắc Á tràn xuống khu vực Đông Nam Á, thường kéo dài từ cuối mùa thu đến đầu mùa xuân, ảnh hưởng nhiều đến thời tiết tại miền Bắc và một phần miền Trung Việt Nam. Gió mùa Đông Bắc đặc trưng bởi nhiệt độ thấp, độ ẩm thấp và thường kèm theo sương mù. Trong khi đó, sầu riêng lại là cây nhiệt đới, cần nhiệt độ và độ ẩm ổn định trong quá trình làm bông và ra hoa, nên gió mùa Đông Bắc có thể gây ra các hiện tượng thời tiết bất lợi cho cây.
Gió mùa Đông Bắc tác động đến quá trình làm bông sầu riêng như thế nào?
Gió mùa Đông Bắc với không khí lạnh và độ ẩm thấp có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến quá trình làm bông sầu riêng. Từ việc giảm nhiệt độ đột ngột đến làm hoa hư hại, gió mùa làm ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển và thụ phấn của cây.
Giảm nhiệt độ đột ngột
Khi gió mùa Đông Bắc tràn về, nhiệt độ sẽ giảm đột ngột, thường chỉ ở mức 15-20°C hoặc thấp hơn, đặc biệt là vào ban đêm. Đây là nhiệt độ thấp đối với cây sầu riêng, dễ làm cây bị “sốc nhiệt”, ảnh hưởng đến quá trình phát triển bông và khả năng thụ phấn của hoa. Thời tiết lạnh kéo dài có thể làm cây chậm phát triển nụ và thậm chí dẫn đến hiện tượng rụng nụ non.
Độ ẩm không khí xuống thấp
Gió mùa Đông Bắc không chỉ mang theo không khí lạnh mà còn khô, làm giảm độ ẩm không khí xuống mức thấp. Đối với sầu riêng, độ ẩm cao là yếu tố quan trọng để hoa phát triển tốt và duy trì khả năng thụ phấn. Khi độ ẩm không khí giảm thấp, bông sầu riêng dễ khô héo, không phát triển đầy đủ, ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng kết trái sau này.
Gây “stress” cho cây
Sự thay đổi thất thường của nhiệt độ và độ ẩm có thể gây căng thẳng cho cây sầu riêng, làm cây suy yếu. Khi cây chịu căng thẳng, khả năng đề kháng với sâu bệnh cũng giảm đi, tạo điều kiện cho các loại sâu hại và nấm bệnh phát triển, tấn công bông và nụ sầu riêng. Điều này càng làm giảm tỷ lệ hoa đạt yêu cầu, ảnh hưởng đến chất lượng quả sầu riêng cuối cùng.
Gió lạnh làm hư hại hoa sầu riêng
Gió mùa Đông Bắc thường thổi mạnh và có thể gây tổn thương cơ học cho hoa sầu riêng. Các cánh hoa dễ bị gió làm tổn thương, gãy rụng hoặc làm ảnh hưởng đến cấu trúc hoa, giảm khả năng thụ phấn. Nếu gió lạnh kéo dài, hoa sầu riêng khó phát triển hoàn thiện, từ đó giảm số lượng quả sau khi đậu trái.
Các biện pháp làm giảm thiểu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc đến quá trình làm bông sầu riêng
Để giảm thiểu tác động tiêu cực của gió mùa Đông Bắc đến quá trình làm bông sầu riêng, người trồng có thể áp dụng các biện pháp dưới đây:
Bố trí hàng rào cây chắn gió
Một trong những biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ cây sầu riêng khỏi tác động của gió mùa là xây dựng hàng rào cây chắn gió. Người trồng có thể sử dụng các loại cây thân gỗ hoặc cây trồng có chiều cao lớn, tán rộng như xoan, keo, hoặc bạch đàn để trồng xung quanh vườn. Hàng rào cây chắn gió giúp giảm tốc độ gió trực tiếp, bảo vệ hoa và bông sầu riêng khỏi bị tổn thương.
Tưới phun sương để tăng độ ẩm không khí
Để cân bằng độ ẩm cho cây trong điều kiện gió lạnh và khô, tưới phun sương là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Phun sương đều đặn vào sáng sớm hoặc chiều tối giúp duy trì độ ẩm trong vườn, tạo điều kiện thuận lợi cho hoa sầu riêng phát triển. Tuy nhiên, cần tránh tưới vào ban đêm vì có thể gây ứ nước và tạo điều kiện cho bệnh nấm phát triển.
Sử dụng lưới che gió
Ngoài hàng rào cây, lưới che gió cũng là một biện pháp hữu hiệu giúp giảm tốc độ và tác động của gió mùa Đông Bắc lên cây sầu riêng. Lưới che gió có thể lắp đặt xung quanh vườn hoặc ở những hàng cây sầu riêng đang làm bông để giảm sự ảnh hưởng của gió trực tiếp. Lưới che gió giúp bảo vệ hoa khỏi bị hư hại, đồng thời giúp giữ lại độ ẩm trong khu vực che chắn.
Tăng cường chăm sóc dinh dưỡng cho cây
Khi cây sầu riêng chịu tác động của gió mùa, việc bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và đúng cách là yếu tố quan trọng giúp cây tăng sức đề kháng và phát triển khỏe mạnh. Người trồng nên bổ sung các loại phân hữu cơ giàu vi lượng như kali, magie và canxi vào giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa. Ngoài ra, phân bón hữu cơ và vi lượng sẽ giúp cây tăng khả năng chống chọi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Cắt tỉa đúng kỹ thuật
Cắt tỉa đúng cách giúp cây sầu riêng thông thoáng hơn, giảm bớt các cành yếu dễ bị gió làm tổn thương và giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi hoa. Cắt tỉa cành yếu và cành không hiệu quả còn giúp giảm nguy cơ gãy đổ trong điều kiện gió mạnh, đồng thời giúp ánh sáng và độ ẩm phân bố đều hơn trong tán cây.
Kinh nghiệm thực tiễn giúp cải thiện chất lượng hoa sầu riêng dưới tác động của gió mùa Đông Bắc
Để đối phó với những ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, nhiều nông dân đã tích lũy và áp dụng các kinh nghiệm thực tiễn nhằm cải thiện chất lượng hoa sầu riêng. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ cây mà còn đảm bảo năng suất và chất lượng quả đạt chuẩn cao nhất.
Chọn thời điểm làm bông phù hợp
Thời điểm ra hoa của sầu riêng thường vào mùa khô, khi điều kiện thời tiết ổn định hơn. Người trồng nên tránh thời điểm gió mùa Đông Bắc tràn về, đặc biệt là giai đoạn hoa nở rộ, để giảm thiểu rủi ro do gió lạnh. Nếu điều chỉnh được thời gian ra hoa, cây sẽ có điều kiện thuận lợi để bông đạt chất lượng cao hơn.
Áp dụng kỹ thuật canh tác sinh học
Trong điều kiện gió mùa Đông Bắc, các biện pháp canh tác sinh học giúp cây phát triển tốt hơn mà không phụ thuộc vào hóa chất. Sử dụng các loại phân bón sinh học, thuốc trừ sâu từ thảo dược và thiên địch để kiểm soát sâu bệnh giúp cây duy trì sức khỏe ổn định, từ đó tăng khả năng đậu trái.
Theo dõi sát sao dự báo thời tiết
Người trồng nên theo dõi sát sao dự báo thời tiết để kịp thời chuẩn bị biện pháp ứng phó khi gió mùa Đông Bắc sắp tràn về. Việc chủ động trong ứng phó sẽ giúp giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực của gió mùa, bảo vệ cây sầu riêng và quá trình làm bông đạt hiệu quả.
Gió mùa Đông Bắc có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến quá trình làm bông sầu riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng quả. Tuy nhiên, với các biện pháp bảo vệ và chăm sóc đúng cách, người trồng có thể giảm thiểu đáng kể tác động của thời tiết và bảo vệ quá trình làm bông.
