Sầu riêng là một loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao và được trồng rộng rãi tại Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những vấn đề lớn mà người trồng sầu riêng thường xuyên phải đối mặt là hiện tượng nứt thân xì mủ. Đây không chỉ là dấu hiệu của sức khỏe cây suy giảm mà còn có thể dẫn đến tổn thất lớn về năng suất. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết giúp bạn xử lý dứt điểm tình trạng này và bảo vệ cây sầu riêng hiệu quả.
Nguyên nhân gây nứt thân xì mủ sầu riêng

Hiện tượng nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng là vấn đề thường gặp, gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và sức khỏe của cây. Để xử lý triệt để và ngăn ngừa bệnh tái phát, người trồng cần hiểu rõ các nguyên nhân gây bệnh dưới đây.
Tấn công của nấm bệnh
Nấm Phytophthora palmivora là tác nhân chính gây ra hiện tượng nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng. Loại nấm này phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, đặc biệt trong mùa mưa hoặc tại những khu vực thoát nước kém. Nấm xâm nhập qua vết thương trên thân cây, lan rộng và phá hủy mô gỗ.
Tổn thương cơ học
Cây sầu riêng có thể bị nứt thân do tác động cơ học như:
- Va chạm trong quá trình chăm sóc hoặc thu hoạch.
- Đổ gãy do gió bão, mưa đá hoặc các tác nhân thiên nhiên.
- Dụng cụ chăm sóc không đúng kỹ thuật, gây rạn nứt vỏ thân.
Chăm sóc không hợp lý
Việc chăm sóc cây không đúng kỹ thuật là nguyên nhân khiến cây suy yếu và dễ bị nhiễm bệnh:
- Bón phân không đủ dinh dưỡng hoặc bón lệch tỷ lệ giữa đạm, lân, kali.
- Thiếu vi lượng quan trọng như bo (B), kẽm (Zn), mangan (Mn).
- Chế độ tưới nước không hợp lý, khiến cây bị sấy hoặc ngập.
Điều kiện môi trường bất lợi
Một số điều kiện môi trường không đáp ứng được nhu cầu phát triển của cây sầu riêng.
- Đất trồng nghèo dinh dưỡng hoặc nhiễm phèn.
- Hệ thống thoát nước kém, làm gia tăng độ ẩm đất xung quanh gốc.
- Khu vườn rậm rà, thiếu sự thông thoáng khiến các tác nhân gây bệnh dễ phát triển.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nứt thân xì mủ
Bệnh nứt thân xì mủ thường được nhận biết qua các dấu hiệu đặc trưng xuất hiện trên thân hoặc cành chính của cây. Đầu tiên, các vết nứt dọc dễ dàng nhận thấy trên bề mặt vỏ cây, thường kèm theo hiện tượng chảy mủ màu vàng hoặc nâu sẫm từ các vết nứt này. Chất mủ này có thể đặc quánh và bám dính trên bề mặt cây, đôi khi tạo thành lớp cặn dễ nhận biết.

Khu vực xung quanh vết bệnh thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng, với vỏ cây bị thối rữa, bong tróc, và đôi khi để lộ cả phần gỗ bên trong. Quá trình này không chỉ làm tổn hại đến cấu trúc của cây mà còn tạo điều kiện cho các loại vi sinh vật gây hại xâm nhập sâu hơn.
Cây bị bệnh thường biểu hiện tình trạng suy yếu rõ rệt. Lá cây chuyển sang màu vàng úa, mất sức sống, trong khi quá trình quang hợp và hấp thu dinh dưỡng bị suy giảm nghiêm trọng. Quả trên cây thường nhỏ, phát triển không đồng đều và dễ bị rụng sớm, làm ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng cây trồng. Những dấu hiệu này nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí gây chết cây.
Hậu quả của nứt thân xì mủ
Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh nứt thân xì mủ có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng như:
- Suy giảm năng suất: Cây không đủ sức nuôi trái, dẫn đến năng suất thấp.
- Tăng nguy cơ chết cây: Nếu bệnh lan rộng, cây sẽ bị héo rũ và chết dần.
- Thiệt hại kinh tế: Người trồng phải tốn nhiều chi phí để phục hồi cây hoặc tái trồng mới.
Cách xử lý dứt điểm nứt thân xì mủ sầu riêng

Để bảo vệ cây sầu riêng khỏi bệnh nứt thân xì mủ, cần áp dụng các biện pháp xử lý hiệu quả, kết hợp phòng ngừa và điều trị kịp thời nhằm khôi phục sức khỏe cho cây và duy trì năng suất.
Vệ sinh vết bệnh
- Dùng dao sắc khử trùng (cồn 70%) để cạo sạch phần vỏ bị bệnh cho đến khi thấy lớp gỗ khỏe mạnh.
- Thu gom toàn bộ phần vỏ và mủ bị bệnh để tiêu hủy, tránh lây lan.
Sử dụng thuốc đặc trị
- Sử dụng các loại thuốc gốc đồng như Bordeaux, Mancozeb hoặc Metalaxyl để phun hoặc quét lên vết bệnh.
- Thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Bổ sung dinh dưỡng
- Bón phân cân đối, đặc biệt là phân hữu cơ và phân chứa vi lượng như kẽm (Zn), mangan (Mn), bo (B).
- Sử dụng phân lân và kali để tăng sức đề kháng cho cây.
Cải thiện điều kiện môi trường
- Đảm bảo hệ thống thoát nước tốt, tránh để cây bị ngập úng.
- Cắt tỉa cành và lá già để tạo độ thông thoáng, giảm độ ẩm xung quanh cây.
Phòng ngừa tái phát
- Phun thuốc phòng bệnh định kỳ, đặc biệt là vào mùa mưa.
- Kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Các biện pháp phòng ngừa
Phòng bệnh luôn là giải pháp hiệu quả và ít tốn kém hơn so với việc chữa bệnh. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh nứt thân xì mủ:
- Lựa chọn giống cây khỏe mạnh, kháng bệnh.
- Trồng cây trên đất cao ráo, thoát nước tốt.
- Không làm tổn thương thân cây trong quá trình chăm sóc.
- Thực hiện luân canh và không trồng quá dày.
Nứt thân xì mủ là một vấn đề nghiêm trọng trong canh tác sầu riêng, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu áp dụng đúng kỹ thuật. Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp bảo vệ cây trồng, tăng năng suất và giảm thiểu thiệt hại kinh tế. Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích để bạn chăm sóc vườn sầu riêng một cách hiệu quả hơn.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc xử lý nứt thân xì mủ hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại chia sẻ để được hỗ trợ!